Hạt ý dĩ là một loại thực phẩm bổ dưỡng nhưng cũng là một vị thuốc quý. Tuy nhiên, các bài thuốc từ loại hạt này cần được bào chế đúng cách và sử dụng đúng liều lượng mới có thể mang lại hiệu quả tốt nhất. Ngược lại, dùng thuốc sai cách có thể gây phản tác dụng, khiến tình trạng của người bệnh càng nghiêm trọng hơn.
1. Những đặc điểm cơ bản của hạt ý dĩ
- Hạt ý dĩ có có rất nhiều tên gọi khác nhau như hạt cườm gạo, hạt dĩ mễ, hạt bo bo,...
- Là loại cây thân thảo, thân cây thường mọc thẳng đứng với chiều cao trung bình từ 1 đến 2m.
Ý dĩ là loại cây thân thảo
- Lá cây thường mọc so le.
- Hoa ý dĩ đực có hình dạng như bông lúa và thường có màu lục. Còn hoa cái thì có màu đen, xanh hoặc tím.
- Loại cây này thích sống ở những môi trường có độ ẩm cao, do đó thường mọc hoang ở ven ruộng, ven sông.
- Nhân hạt và rễ là những bộ phận của cây thường được dùng để làm thuốc. Khi quả đã có biểu hiện chín già, thì có thể thu hoạch. Thời gian thu hoạch hạt ý dĩ thường diễn ra từ tháng 9 đến tháng 11. Cần cắt cả cây về, sau đó đập lấy quả và thu được phần nhân trắng trong quả. Trước khi sử dụng cần phơi hoặc sấy khô. Phần rễ cây thu được cũng đem cắt, rửa sạch và phơi khô.
- Hạt ý dĩ thường có vị ngọt và không có mùi.
2. Công dụng của hạt ý dĩ
Hạt ý dĩ có chứa nhiều protein và tinh bột, cùng với chất béo, các loại vitamin,... và có thể mang lại những lợi ích sức khỏe như sau:
- Giảm cholesterol: Vì có chứa nhiều chất xơ nên hạt ý dĩ được đánh giá là thực phẩm lành mạnh, giúp giảm cholesterol và bảo vệ sức khỏe rất hiệu quả.
- Phòng ngừa và hỗ trợ điều trị ung thư: Một số hoạt chất trong hạt bo bo có thể kìm hãm quá trình tổng hợp axit béo trong gan và giảm nguy cơ hình thành ung thư hay các khối u bất thường trong gan. Bên cạnh đó, hoạt chất coixenolid có trong loại hạt này có tác dụng ức chế sự phát triển của những tế bào ung thư và vì thế có thể tăng hiệu quả điều trị một số bệnh ung thư.
Hạt ý dĩ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe
- Chống dị ứng: Các thành phần trong hạt ý dĩ có thể giúp nâng cao hệ miễn dịch, có tác dụng hiệu quả trong việc chống viêm và phòng tránh nguy cơ dị ứng.
- Giảm cân: Nguồn chất xơ trong loại hạt này khiến bạn có cảm giác no lâu hơn và kiểm soát cơn thèm ăn hiệu quả. Do đó, rất phù hợp với những ai đang trong chế độ ăn kiêng.
- Làm đẹp: Hạt ý dĩ có chứa rất nhiều chất xơ và giúp cho làn da của bạn luôn căng mịn và khỏe khoắn.
Ý dĩ hỗ trợ giảm cân hiệu quả
- Một số công dụng khác của loại hạt này có thể kể đến như:
+ Tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa.
+ Cải thiện sức khỏe của hệ tim mạch.
+ Ngăn ngừa nguy cơ loãng xương và giảm đau nhức khớp.
+ Giúp thông tiểu, lợi sữa.
+ Cải thiện rối loạn nội tiết.
+ Chữa trị viêm loét hiệu quả, giúp vết thương mau lành.
3. Một số bài thuốc từ hạt ý dĩ
- Chữa đau nhức do phong thấp: Cần chuẩn bị một số vị thuốc như sau ý dĩ 40g, hạnh nhân 30 hột, ma hoàng 120g cùng với 40g cam thảo. Cho tất cả những vị thuốc này sắc cùng với 4 chén nước. Đun đến khi còn 1,5 chén nước, gạn lấy nước và để riêng. Tiếp đó cho thêm 3 chén nước vào nồi thuốc và tiếp tục đun đến khi còn 1 chén nước. Sau đó đổ 1,5 chén nước đã để riêng lúc đầu cùng với chén nước vừa đun vào nồi thuốc và đun đến khi còn 1 chén nước. Dùng chén nước thuốc này chia làm 3 lần uống.
- Trị tiêu hóa kém: Ngoài ý dĩ, bạn cần sử dụng một số vị thuốc khác như hoài sơn, bạch biển đậu, sơn tra, liên nhục, sử quân tử, đương quy và gạo nếp. Sao vàng các nguyên liệu kể trên, sau đó tán bột mịn và chia ngày 2 lần. Uống với nước ấm để đạt công dụng tốt nhất.
- Chữa đau răng: Lấy hạt ý dĩ cùng với cát cánh, nghiền thành bột và sau đó nhét vào vùng răng bị đau. Điều trị vàng da: Bạn dùng 40g rễ cây sắc nước uống hàng ngày.
- Tăng tiết sữa cho phụ nữ sau sinh: Dùng khoảng 30g hạt ý dĩ sao vàng cùng với 1 móng giò lớn, lá cây sung tật(khoảng 20g), một chút gạo nếp để nấu cháo ăn hàng ngày.
Hạt ý dĩ giúp làm đẹp da
- Làm đẹp với hạt ý dĩ:
+ Dùng để làm sạch mặt: Chuẩn bị khoảng 1kg hạt ý dĩ tán thành bột và cất vào lọ kín để dùng dần. Khi sử dụng, bạn lấy 50g bột ý dĩ, sau đó mang ngân vào nước ấm. Sau đó, để qua đêm để bột ý dĩ lên men. Thoa đều bột lên mặt và sau đó rửa sạch lại mặt bằng nước sạch.
+ Mặt nạ dưỡng da, chữa tàn nhang bằng ý dĩ: Trộn 1 thìa ý dĩ với 2 thìa mật ong. Sau đó thoa đều hỗn hợp này lên mặt, cổ và những vùng da bị tàn nhang.
+ Giảm cân cùng hạt ý dĩ: Chuẩn bị 10g hạt ý dĩ, 10g lá sen khô, 10g táo mèo khô cùng với 1 lít nước ấm. Sắc thuốc lên và uống trong ngày. Bạn có thể dùng liên tục trong 1 tháng và kết hợp với việc tập thể dục để giảm cân hiệu quả.
4. Những lưu ý khi dùng hạt ý dĩ
- Nếu sử dụng liều cao có thể gây độc cho cơ thể.
- Không an toàn với phụ nữ mang thai.
- Có thể làm giảm đường huyết nên không tốt cho người chuẩn bị phẫu thuật. Do đó, trước khi phẫu thuật khoảng 2 tuần, người bệnh cần ngừng sử dụng loại hạt này.
- Tương tác với thuốc trị tiểu đường, khiến đường huyết giảm thấp. Do đó, nếu bị tiểu đường, bạn cần chú ý đến việc sử dụng vị thuốc này.
- Người bị táo bón không nên sử dụng loại hạt này.
- Hạt ý dĩ không phù hợp với người mắc bệnh thận, tỳ hư.
Trên đây là những thông tin về đặc điểm của hạt ý dĩ, công dụng của loại hạt này đối với sức khỏe và một số bài thuốc điều trị bệnh. Tuy nhiên, những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo. Bạn không nên tự ý áp dụng, tốt nhất hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có được lời khuyên tốt nhất và đảm bảo an toàn cho sức khỏe khi sử dụng loại hạt này.